ماه نوردی با اینشتین: هنر و علم به خاطر سپاری همه چیز

چند سال پیش کتابی می‌خواندم به نام “ماه نوردی با اینشتین: هنر و علم به خاطر سپاری همه چیز” (Moonwalking with Einstein: The Art and Science of Remembering Everything) نوشته Joshua Foer. - البته تنها ارتباط قسمت اول نام کتاب با موضوع آن کارهای دور از ذهنی است که نویسنده آن در طول داستان تجربه کرده است! - موضوع اصلی کتاب افزایش توانمندی حافظه و مسابقات قهرمانی حافظه (Memory Championship) است. اگر به ذهن/مغز انسان علاقه‌مندید توصیه می‌کنم حتماً مطالعه کنید. کتاب جذابی است و بسیار هم خوب نوشته شده است.

مسابقات قهرمانی حافظه هم به شکل جهانی و هم در کشورهای مختلف برگزار می‌شود و قهرمانان این مسابقات به عنوان نمونه می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های تقویت حافظه و با تمرین بسیار زیاد، ترتیب دو دسته کارت پاسور بور خرده را در مدت چند دقیقه به خاطر بسپردند و در چند دقیقه هم دقیقاً به همان ترتیب از نو بچینند!! البته این مسابقات شاخه های متنوعی از جمله به خاطر سپاری اعداد هم دارد که قهرمان قهرمانان در اکثر این شاخه‌ها باید خبره باشد.

اگر بخواهم به دو تکنیک مهم مورد استفاده توسط شرکت کنندگان این مسابقات اشاره کنم، تکنیک تصویر سازی و قصر حافظه (برای به خاطر سپاری ترتیب) است. هر دوی این تکنیک‌ها را امتحان کردم و واقعاً جواب می‌دهد! در تکنیک تصویر سازی باید سعی کرد که هر کلمه، جمله و حتی اعداد را به تصویر تبدیل کرد. البته کار راحتی نیست ولی با تمرین زیاد و افزایش مهارت می‌توان حتی به شکل روزمره نیز از این تکنیک‌ها استفاده کرد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که این تکنیک‌ها اصلاً تازه نیستند، و قدمت برخی به 2500 سال هم می‌رسد! در کل اکثر تکنیک‌های مورد استفاده بر این اصل استوار هستند که لغات و کلمات ابداع خود بشر هستند و انسان برای به خاطر سپردن آن‌ها هنوز آنقدر تکامل پیدا نکرده است، انسان اولیه بیش از هر چیز دیگر به حافظه تصویری نیاز داشته است تا بتواند محل غذا، پناه گاه و گذرگاه‌ها را به یاد بیاورد، در نتیجه انسان حافظه تصویری فوق‌العاده قوی‌ای دارد، در این زمینه نیز آزمایش‌های فراوانی شده که صحت آن را اثبات می‌کند.

معمولاً بعد از خواندن کتاب‌هایی از این دست، گشتی در اینترنت می‌زنم تا هم از صحت مطالب ذکر شده اطمینان پیدا کنم و هم کمی اطلاعات بیشتر کسب کنم. یکی از شخصیت‌هایی که در کتاب زیاد در مورد وی صحبت شده و بعداً نقش مربی نویسنده را در این تجربه متفاوت بر عهده می‌گیرد Ed Cooke است که دارای مقام در چندین دوره از مسابقات جهانی قهرمانی حافظه است. این فرد به همراه تیمش در سال 2010 سایتی را راه اندازی کرده بود به نام memrise.com که با استفاده از تکنیک‌های به خاطر سپاری که به آن اشاره کردم کاربران را در به خاطر سپردن هر چیزی از لغات گرفته تا، تصاویر، اعداد و ... یاری می‌کرد.

آن موقع سایت ایرادات فراوانی داشت و چندان قابل استفاده نبود ولی ایده و روش انجام آن برایم بسیار جذاب بود، اخیراً این ایرادات را بر طرف کردند و حتی نسخه موبایل هم عرضه کردند، در نتیجه من هم ترغیب شدم که به عضو فعال این سایت تبدیل بشوم و شروع به یادگیری لغات کنم، از آنجایی که نتیجه بسیار عالی بود به برخی دوستانم هم معرفی کردم و آنان نیز معترف هستند که حفظ کردن که معمولاً کار کسل کننده ای است برایشان تبدیل به سرگرمی شده است! پیشنهاد می‌کنم حتماً امتحان کنید، سایت دوره های بسیار متنوعی دارد که اکثراً هم توسط خود کاربران ساخته شده‌اند. از زبان چینی گرفته تا کارت‌های بازی را می‌توانید از طریق این سایت به خاطر بسپارید.

به نظر من، تکنولوژی می‌تواند انقلابی در سیستم آموزشی دنیا به وجود بیاورد و برای همیشه شیوه یادگیری سنتی که همه ما با آن آشنا هستیم را دگرگون کند، ولی متأسفانه به این موضوع خیلی کمتر از آنچه که باید پرداخته شده است، در چنین شرایطی دیدن پروژه های خلاقانه ای مثل سایت memrise.com بسیار امید بخش و دلگرم کننده است.