رمز موفقیت در برنامه نویسی (برای تازه کارها)

این مقاله یک مقاله خیلی قدیمی است و به تازگی تصمیم گرفتم که تکمیلش کنم.

مقدمه

در این مقاله قصد دارم به یکی از سوالاتی که مکرر از من پرسیده شده و آخریش هم چند روز پیش بود جواب بدم. اکثر کسانی که علاقه مند به برنامه نویسی هستند ، در ابتدای راه مدام می پرسند که از کجا باید شروع کنیم؟ کدام زبان برنامه نویسی بهتر است؟ از کجا می توانیم یک منبع خوب پیدا کنیم؟ و ... . مشکل اینجاست که جواب اکثر این سوالات یا نا مشخص است و یا بسیار طولانی که هیچکس نه وقت و نه حوصله این را دارد که توضیح دهد. بنابراین طبق معمول در این مقاله قرار است ماهیگیری یاد داده شود.

در ابتدای امر باید بگویم که یکی از مشکلات اساسی ، عادت کردن ما به سیستم آموزشی است که سال ها در آن تحصیل کرده ایم. در این سیستم تنها حفظیات ارزشمند هستند و جایی برای تفکر و ابتکار وجود ندارد. و این دقیقا نقطه مقابل برنامه نویسی است. چون در برنامه نویسی رفته رفته با پیشرفت تکنولوژی حفظیات بی ارزشتر می شوند و تنها خلاقیت و ابتکار است که آینده یک برنامه نویس را  رقم می زند.

با وجود موتورهای جستجو که در عرض چند ثانیه می توانند نیاز ما به اطلاعات را تامین کنند دیگر نیازی به حفظ کردن نیست. حدود 10 ، 11 سال پیش شاید این مطلب درست بود (البته در ایران) چون دسترسی به اینترنت محدود بود ، همچنین اینترنت پیشرفت لازم را نکرده بود تا افراد عادی بتوانند به راحتی با آن کارکنند. در طی این 10 ، 11 سال خیلی تکنولوژی ها و استاندارد ها به وجود آمده اند. و بسیاری از نرم افزارها به مرور کامل و کاملتر شده اند. سایت های زیادی متولد شدند. بسیاری از دانشگاه ها منابع آموزشی را از طریق سایت های اختصاصیشان در اختیار عموم قرار داده اند. با ابتکار و هنر تعدادی برنامه نویس در خلق سیستم های مدیریت محتوای منبع باز و رایگان (Open Source Content Management System) امکان به وجود آمدن بی شمار انجمن تخصصی در زمینه های مختلف با حداقل هزینه فراهم گشته است. که هر کدام از این انجمن ها را می توان یک منبع کاربردی و غنی اطلاعات به حساب آورد.

یکی از مواردی که همیشه برای من سوال بوده برخی آزمون های برنامه نویسی هستند که بر روی کاغذ انجام می شوند و یکی از معیارهای ارزشیابی آن ها هم درستی syntax است!! امروزه با وجود مفسرها (interpreter) و همگردان های (compiler) پیشرفته ای که تولید شده اند دیگر نیاز به نگرانی برنامه نویس نیست. برخی از این ابزار های پیشرفته خطای syntax را نه بعد از تفسیر و یا همگردانی بلکه در همان زمان نوشتن برنامه به برنامه نویس گوشزد می کنند و حتی برخی از اشتباهات را هم خوشان اصلاح می کنند. جدای از این ها معمولا برای هر کدام از زبان های برنامه نویسی کلی مرجع سریع وجود دارد که با یک نگاه می توان syntax مورد نیاز را پیدا و استفاده کرد.

اصل مطلب

برای این که مقاله مفید واقع شود ، فردی را تصور کنید که می خواهد یک پروژه (تفاوتی نمی کند در چه زمینه باشد) را اجرا کند. این فرد مبانی برنامه نویسی را گذرانده ولی آشنایی با زبانی که قرار است این پروژه به وسیله آن انجام شود و همچنین تکنولوژی های مرتبط با آن را را ندارد. چه باید بکند؟ از کجا باید شروع کند؟ منابع آموزشی مورد نیازش را از کجا باید تامین کند؟ و ...

1. برای شروع لازم است یک مرجع سریع تهیه کند. از کجا؟ اگر آشنایی با زبان انگلیسی نداشته باشد مجبور است سری به کتاب فروشی های داخلی بزند و دنبال کتاب های کم حجم در رابطه با زبان مورد نظرش بگردد. کتاب هایی که با پیشوند یا پسوند عناوینی مثل "مرجع سریع" ، "آموزش گام به گام" ، "در چند قدم" ، "برای مبتدی ها" ، "آموزش در 21 روز" ، "آموزش در یک هفته" و ... همراه هستند از دسته مراجع سریع هستند. مراجع سریع معمولا چیزی حدود 100 صفحه هستند.
   در صورتی که با زبان انگلیسی آشنا باشد خیلی عالی است چون می تواند از کتاب ها و منابع الکترونیک استفاده کند. استفاده از این منابع چند مزیت دارد :
   
   1.  به روز هستند.
   2.  با ترجمه عجیب و غریب مترجمان ایرانی خراب نشده!
   3.  در هر زمینه این بالاخره یک چیزی می تواند پیدا کند.
   4. هزینه زیادی را صرفه جویی کرده.
   5.  مطمئن است برای کم کردن حجم آن چیزی از کتاب زده نشده است!
   6. می تواند از امکان جستجو استفاده کند که صرفه جویی زیادی در زمان به همراه دارد.
   برای پیدا کردن منابع مورد نظرش باید از اینترنت و یکی از موتورهای جستجو استفاده کند. می تواند از لغات کلیدی با ترکیب زیر استفاده کند که در همه آن ها x نام زبان برنامه نویسی یا تکنولوژی مورد نظر است (این موارد تنها نمونه هستند ، می تواند بسته به نیاز خود تکریبات جدیدی نیز اضافه کند) :
   
   pdf x
   chm x
   reference manual x
   x complete reference
   step by step guide
   beginner x for
   tutorial x
   x fast reference
   ...
   دو فرمت  PDF (Portable Document Format - Acrobat Reader software) و CHM (Compiled HTML Help - Compatible with Windows Operation System) معمولا برای کتب الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرند که با اضافه کردن یکی از این دو فرمت به رشته جستجو سریع تر به مقصود می رسد.
    
2. چند روزی را باید صرف مطالعه کامل این مرجع سریع کند. این مطالعه حتما باید سطحی باشد و نیازی به تمرین مطالب گفته شده در کتاب و حفظ کردن (حفظ اخ) آن ها نیست. تنها قدری تامل کفایت می کند. بعد از این مرور سطح چه چیزهایی به دست می آورد :
   
   1. نگرانیش کم می شود و بسیاری از مجهولاتی که در ذهنش نسبت به کار وجود دارد از بین می رود.
   2. متوجه می شود که چه امکاناتی در اختیار دارد و کجا باید از این امکانات استفاده می کند.
   3. اگر فردی با ضریب هوشی معمولی به بالا باشد ، در موقع مطالعه کتاب قسمتی از نقشه (Plan) پروژه در ذهنش نقش می بندد که در موقع شروع کار بسیار کمک خواهد کرد.
   4. حالا می داند هر کدام از مطالبی که نیاز دارد را کجای کتاب می تواند پیدا کند.